Samenwerken met patiënten
In het UMC Utrecht willen we structureel samenwerken met patiënten en hun naasten in zorg, onderwijs en onderzoek . Ons doel is om samen keuzes te maken, zodat we aansluiten bij de behoeften, verwachtingen en mogelijkheden van patiënten. In onze aanpak werken we nauw samen met een netwerk van patiënten en zorgverleners en de cliëntenraad van het UMC Utrecht.
Samen maakt het verschil
De kennis en ervaring van patiënten is voor ons cruciaal om steeds te verbeteren en te vernieuwen. Want, zorg is pas goed als onze patiënten deze als goed ervaren. Om dit zowel bij onze patiënten als onze medewerkers extra onder de aandacht te brengen, startten we in 2022 de campagne Samen maakt het verschil . In 2023 hebben we deze campagne voortgezet met de twee thema’s: ‘Wij leren u graag kennen om u de zorg te geven die bij u past’, en ‘Hoe help je patiënten die moeite hebben met lezen en schrijven ?’.
Vraag en aanbod patiëntenervaringen samenbrengen
We betrekken patiënten actief bij beslissingen over de inrichting van zorg, wetenschappelijk onderzoek en onderwijs. Om de vraag naar ervaringskennis van patiënten en het aanbod hiervan samen te brengen, zetten we in 2022 het Bureau PatiëntenInzet (BPI) op. In 2023 kwamen bij Bureau Patiënteninzet 72 vragen voor ervaringskennis binnen. Dit ging bijvoorbeeld om het meelezen en verbeteren van een aanvraag voor onderzoek naar diabetes type 2, meekijken naar vastgoed en huisvestingsplannen van het Wilhelmina Kinderziekenhuis (WKZ), en input leveren op een belscript voor patiënten die op een wachtlijst staan. Ook waren er in 2023 circa twintig patiënten betrokken bij het maken van plannen in ons programma Zorg van Morgen.
Sterken patiënten om ervaringen te delen
Om ervoor te zorgen dat (naasten van) patiënten zich gesterkt voelen om op te komen voor hun belangen, ontwikkelde het Bureau PatiëntenInzet een cursus voor patiëntpartners. In deze cursus komen vragen aan bod als: wat is patiëntenparticipatie, hoe kan ik goed participeren, hoe zit het UMC Utrecht in elkaar, hoe kan ik optimaal mijn (ervarings)kennis delen? In 2023 gaven we deze training vier keer aan in totaal 48 (naasten van) patiënten. Deelnemers waardeerden de training met gemiddeld een 8,4.
Ondersteuning van patiënten die ervaringen delen
Op verzoek van patiënten organiseerden we in 2023 twee keer een middag voor patiëntpartners, mensen die hun ervaringen delen en meedenken met het UMC Utrecht. Ze konden elkaar hier ontmoeten, van elkaar leren en horen over nieuwe initiatieven. De aanwezigen waardeerden de middag met gemiddeld een 9. De patiëntpartners droegen zelf thema’s aan waarover ze in gesprek willen gaan. Eén van deze thema’s was laaggeletterdheid. Naar aanleiding hiervan hebben we een coach en een taalambassadeur van Stichting ABC uitgenodigd. Zij deelden hun ervaringen en gaven tips en adviezen voor communicatie met mensen die moeite hebben met lezen en schrijven. Deze inzichten kunnen de patiëntpartners meenemen in projecten waar hun inbreng wordt gevraagd.
Ondersteuning medewerkers in samenwerken met patiënten
In een basis e-module laten we medewerkers kennismaken met het samenwerken met patiënten in zorg, onderwijs en onderzoek. In 2023 hebben 200 medewerkers deze e-module Patiëntenparticipatie afgerond. Speciaal voor onderzoekers is er een e-learning die ingaat op patiëntenparticipatie in onderzoek. 93 onderzoekers doorliepen deze e-learning in 2023 in het Nederlands en 42 in het Engels.
Wij leren u/jou graag kennen
Om onze zorgverleners te ondersteunen de dialoog met patiënten aan te gaan en persoonsgerichte zorg te bieden is er de vragenlijst ‘Wij leren u graag kennen’ / ‘Wij leren jou graag kennen’ (voor patiënten onder de 18 jaar). Via de vragenlijst kunnen patiënten onder andere aangeven wat voor hen belangrijke activiteiten zijn, waarover zij zich zorgen maken als het gaat om hun gezondheid, en wat zij van een afspraak/behandeling verwachten.
In 2023 vulde ruim 53% van de volwassen patiënten en ruim 30% van de ouders/kinderen de vragenlijst in. Over het algemeen zijn de ervaringen met de vragenlijst, zowel patiënten als bij zorgverleners positief. Patiënten geven aan dat de vragenlijst hen helpt om hun gesprek goed voor te bereiden. Voor zorgverleners biedt de vragenlijst concrete aanknopingspunten om op maat gemaakte informatie te geven, een goede relatie met een patiënt op te bouwen en zo persoonlijk mogelijke zorg te leveren.
Onderzoek naar de samenwerking met patiënten
In januari 2023 hebben we een hoogleraar patiënten- en publieke participatie aangesteld en zijn er onderzoeken op dit gebied gestart. Zo lopen er nu twee onderzoeken naar participatie in zorg. We evalueren de implementatie en werking van de vragenlijst ‘Wij leren u/je graag kennen’ in het UMC Utrecht. En op de afdeling neuro-oncologie bestuderen we ‘existentieel behandelen’ als een vorm van patiëntenparticipatie in zorg. Daarnaast bestuderen we in een project naar woonprojecten voor mensen met een psychosegevoeligheid die zijn geïnitieerd door naasten, de samenwerking tussen academisch geschoolde onderzoekers en ‘naasten-onderzoekers’ via zelfrapportage en interviews. Tot slot bestuderen we de impact van nieuw ziekenhuisbeleid dat als doel heeft om meer patiëntenparticipatie te stimuleren. In casestudies kijken we hoe onderzoekers dit aanpakken en hoe patiënten dit ervaren.
