Bestuur: Onze impact op eerlijk en betrouwbaar leren
Hoe het onderwijs beter kan, kan niet alleen besloten worden door de mensen die leidinggeven aan het UMC Utrecht. Studenten zijn ervaringsdeskundigen en hebben unieke ideeën en meningen en een unieke kijk op de gevolgen van keuzes. Maar hoe luisteren we naar onze studenten als we belangrijke keuzes en beslissingen nemen voor ons onderwijs?
Studenten werken actief mee in alle stappen van vernieuwing van onze opleidingen. In 2024 werkten we aan een curriculumherziening van onze opleidingen Geneeskunde , Biomedische Wetenschappen en Klinische Gezondheidswetenschappen . Dit gaat om de opzet van het onderwijsprogramma; de inhoud en de leerdoelen van de opleiding.
We starten altijd met input vragen aan onze studenten. Daarnaast werken studenten in verschillende werkgroepen mee aan de inhoudelijke uitwerking van het nieuwe onderwijsprogramma. Studenten en docenten bekijken in klankbordgroepen de onderdelen van het nieuwe programma en denken na over waar en hoe we nog kunnen verbeteren. Ook praten we de studenten en docenten in de opleidingscommissies en de studenten uit de studentenraad regelmatig bij over de ontwikkelingen en vragen we hen naar hun mening en advies.
In 2024 ontvingen wij het Predicaat topopleidingen voor Biomedische wetenschappen en Geneeskunde.
Waarom vernieuwen we en wat verandert er?
Met de vernieuwingen zorgen we ervoor dat we onze studenten opleiden als zorg- en onderzoeksprofessionals van de toekomst en ze zich kunnen inzetten voor de zorg van morgen. Hierdoor kunnen ze de beste zorg verlenen aan patiënten en waardevol bijdragen aan het oplossen van de uitdagingen waar we in de zorg voor staan. Thema’s van De Nieuwe Utrechtse School nemen we integraal in de nieuwe opzet van de drie onderwijsprogramma’s op, zoals diversiteit en inclusie, interdisciplinair onderwijs en Planetary Health.
Het nieuwe onderwijsprogramma Geneeskunde is in 2024 op hoofdlijnen vormgegeven . Dit werken we nu verder uit , zodat de nieuwe studenten in september 2026 kunnen starten met de nieuwe opzet van het onderwijsprogramma. Naast inbedding van de thema’s van De Nieuwe Utrechtse School, voeren we nog een aantal vernieuwingen in de opleiding Geneeskunde door. Lees alles over het nieuwe onderwijsprogramma Geneeskunde .
Voor de opleiding Biomedische Wetenschappen is de ontwikkeling ook nog in volle gang. Wat al wel duidelijk is, is dat we meer gebruik gaan maken van nieuwe onderwijsvormen, aandacht zullen hebben voor de thema’s van De Nieuwe Utrechtse School en de studiedruk verlagen. De verbinding tussen biomedisch onderzoek en de maatschappij verweven we door het hele onderwijsprogramma. Zo kunnen studenten bij alle stappen van hun loopbaan de brug slaan tussen wetenschap en maatschappij. We behouden het goede en verbeteren waar nodig.
Daarnaast werken we bij Klinische Gezondheidswetenschappen hard aan de vernieuwing van het onderwijsprogramma. Uit de input van studenten, docenten en afgestudeerden bleken er naast inbedding van de thema’s van De Nieuwe Utrechtse School, ook andere behoeften. Bijvoorbeeld onderwijs over omgaan met kunstmatige intelligentie (AI), meer aandacht voor werk- en leerplezier en een stevige verbinding van het onderwijs en de toepassing in de praktijk. Op basis van de aanbevelingen herzien we welke kennis, inzichten en vaardigheden studenten aan het einde van de opleiding minimaal zouden moeten hebben. En we maken een eerste opzet van een nieuw onderwijsprogramma.
Welke ontwikkelingen waren er in 2024 bij de zorgopleidingen van het College Zorgopleidingen (CZO)?
In 2024 lag bij de CZO-zorgopleidingen de focus op het verder ontwikkelen van Entrustable Professional Activity (EPA)-gericht opleiden . EPA’s maken competentiegericht opleiden op de werkplek concreet. We zorgden onder andere voor een nog flexibelere inrichting van verpleegkundige vervolgopleidingen en de opleidingen voor medisch ondersteunende zorgverleners. Dit leidt tot nieuwe mogelijke leerroutes en meer carrièremogelijkheden voor deze professionals in opleiding. Zij worden efficiënter opgeleid, kunnen makkelijker in- en doorstromen én zijn klaar voor de zorgvraag van morgen. Daarnaast vroegen we de heraccreditatie bij het CZO aan. We kregen een voorwaardelijke erkenning en voldoen voor nu aan de eisen van het CZO.
Hoe betrekt het UMC Utrecht patiënten in het onderwijs?
Al een paar jaar ontwikkelen en geven we vanuit De Nieuwe Utrechtse School onderwijs samen met patiënten. In 2024 was er bijvoorbeeld de onderwijschallenge ‘Kunstnier’. Hierin werkten studenten aan de draagbare kunstnier die we in het UMC Utrecht (KidNew project) ontwikkelen om de behandeling van patiënten met ernstig nierfalen te verbeteren. In het project gingen de studenten eerst in gesprek met nierpatiënten, artsen, maatschappelijke partners en biotechbedrijven. Op basis van deze input maakten ze een projectvoorstel. Vervolgens deden ze biomedisch onderzoek in het laboratorium om de draagbare kunstnier verder te ontwikkelen. Tijdens dit proces volgde nog een sessie met nierpatiënten. Het project was onderdeel van het profiel Translational Life Sciences van de master-programma’s van de Graduate School of Life Sciences.
Een ander mooi voorbeeld uit 2024 is de aanpassing van het werkgroeponderwijs Follow the forum. Samen met een student, onderwijskundige, docent, patiënt en een vertegenwoordiger van Netwerk Utrecht Zorg Ouderen (NUZO) stelden we nieuwe leerdoelen op en ontwikkelden we een nieuwe les. Deze les geven we nu aan vijfdejaars studenten Geneeskunde. Zij beoordelen deze positief. De les gaat over welke informatie patiënten op social media zoeken over hun ziekte en/of behandelingen, hoe zij dat doen, wat de voor- en nadelen van social media zijn en wat de rol van artsen hierin is.
Wat doet het UMC Utrecht aan onderzoek naar verbetering van onderwijs?
Naast onderzoek om zorg te verbeteren, doen we in het UMC Utrecht ook onderzoek naar hoe studenten en zorgprofessionals in opleiding leren. En naar hoe we hun leer-/werkomgevingen daarvoor zo goed mogelijk kunnen maken. Hiervoor ontwikkelden we het interdisciplinaire onderzoeksprogramma Life Sciences Education Research (LSER). Aan het bijbehorende PhD-programma in de Graduate School of Life Sciences (GSLS) deden in 2024 meer dan 50 promovendi mee. De LSER heeft een gezamenlijk PhD-programma met de Universiteit van San Francisco.
Thema’s die we in 2024 onderzochten waren bijvoorbeeld: inter- en transdisciplinair leren, technologie in onderwijs (AI/VR), diversiteit en inclusie, feedback, patiëntenparticipatie, translationele geneeskunde en studentenwelzijn. Dit leidde tot meer dan 90 internationale publicaties. Een van onze onderzoeksprojecten ontving een prestigieus Comenius Leadership Fellowship, dat in 2024 startte. Dit project gaat over het gebruik van kunst en games om open dialogen in het hoger onderwijs te bevorderen. Nieuwe digitale toepassingen maken het voor onze toekomstige zorgprofessionals makkelijker om een leven lang te leren op hun werkplek.
Wat doet het UMC Utrecht met de Kwaliteitsgelden onderwijs?
Door omzetting van de basisbeurs voor studenten in het leenstelsel is er extra geld beschikbaar om de kwaliteit van onderwijs verder te verbeteren. Dit zijn de zogenoemde Kwaliteitsgelden. Voor de faculteit Geneeskunde van het UMC Utrecht gaat het van 2019 tot en met 2024 jaarlijks om een geleidelijk oplopend bedrag van circa 0,9 tot 1,2 miljoen euro.
In 2024 investeerden we met behulp van deze kwaliteitsgelden wederom in studentenwelzijn en studentontwikkeling . Ook investeerden we in docentprofessionalisering. Onze leergang Kwalificatie Klinisch Onderwijs (KKO) werd in 2024 zelfs verkozen tot de Beste Onderwijsinnovatie tijdens het congres van de Nederlandse Vereniging voor Medisch Onderwijs (NVMO). Deze leergang is een speciaal voor klinisch werkzame zorgprofessionals aangepaste versie van de Basiskwalificatie Onderwijs (BKO). Daarnaast ontwikkelden we een digitale docentenfeedbacktool. Ook besteedden we aandacht aan het gebruik van Generatieve AI, onder andere via een workshop voor docenten, een beleidsstuk voor de opleiding Geneeskunde en het informeren van studenten over verantwoord en veilig AI-gebruik.
Verder gebruikten we het geld voor verbeteringen in onze opleidingen. Zo ontwikkelden we cursussen ‘Geneeskunde voor niet-Geneeskundigen’ en ‘Geesteswetenschappen voor niet-Geesteswetenschappers’ in de masteropleiding Medical Humanities. In de opleiding Biomedische Wetenschappen verbeterden we het statistiekonderwijs door uitbreiding van de leerlijn Datascience. Ook versterkten we het bio-informatica-onderwijs. Voor de masteropleiding Klinische Gezondheidswetenschappen ontwikkelden we onder andere podcasts. Dit om bijvoorbeeld meer zichtbaar te zijn als masteropleiding en nieuwe studenten te werven en huidige studenten inzichten te bieden als het gaat om hun carrière na de masteropleiding.
