Duurzaamheid
We willen bijdragen aan een gezond leven en een gezonde maatschappij, ook voor de generaties na ons. Onze positieve impact op gezondheid willen we vergroten door onze negatieve impact op het milieu en klimaat te verkleinen. Dit doen we door toekomstbestendige zorg, onderwijs en onderzoek aan te bieden, zowel in economisch en sociaal als in ecologisch opzicht.
Meer dan de helft van onze CO2-uitstoot wordt veroorzaakt door onze gebouwen. Daarom hebben we in 2020 een CO2-routekaart ontwikkeld en vastgesteld, waarin we hebben uitgewerkt met welke maatregelen we de CO2-uitstoot van ons vastgoed kunnen reduceren met 50% in 2030 en met 95% in 2050. Deze routekaart gebruiken we als kader voor onze bouwprojecten binnen onze Strategische Ontwikkelvisie Huisvesting .
Ook steeds meer zorgprofessionals in het UMC Utrecht werken eraan om hun zorgproces(sen) te verduurzamen. Deze zorgprofessionals bundelen hun krachten in het Netwerk groene zorgprofessionals UMC Utrecht. In dit netwerk, dat inmiddels bestaat uit zo’n 300 professionals, worden kennis, ideeën en best practices uitgewisseld en concrete projecten geïnitieerd en gecoördineerd, waardoor verduurzaming kan worden versneld en opgeschaald. Ook fungeert het netwerk als klankbord voor UMC Utrecht-brede verduurzamingsinitiatieven.
N.B. We konden de CO2-footprint over 2021 niet op tijd volledig berekenen door het ontbreken van een deel van de data. We publiceren de exacte CO2-footprint over 2021 op onze website zodra alle cijfers beschikbaar zijn.
Visie duurzaamheid in onderwijs
In ons onderwijs wordt hard gewerkt aan een uitbreiding van het aantal onderwijsmomenten waarop aandacht wordt besteed aan Planetary Health. Om daar een duidelijke lijn in aan te brengen voor de langere termijn, heeft het Green Team Onderwijs in 2021 een visiedocument geschreven over hoe duurzaamheid in het onderwijs terug zou moeten komen. Zo is het de bedoeling dat alle studenten inzicht krijgen in hoe ecologische thema’s als klimaat en biodiversiteit samenhangen met elkaar en met de gezondheid, reflecteren ze op de rol die ze voor zichzelf zien in het verduurzamen van de (bio)medische sector, en leren ze hoe ze zelf een verschil kunnen maken op de werkvloer. Het visiedocument is breed gedragen en iedere opleiding werkt aan een eigen plan van aanpak.
ePlanet
Onder leiding van het UMC Utrecht, werkt het Europese ePlanet consortium (bestaande uit UMC Utrecht, Charité Berlijn, Universiteit Gent, Karolinska Institutet Stockholm en game design bedrijf Superbuff) sinds eind 2021 aan een online platform voor modules over Planetary Health ten behoeve van het medisch curriculum. Naast gebruikelijke onderwijsmethoden, worden ook modules met gamification-elementen gemaakt. Als speler word je dan uitgedaagd om goed in de materie te duiken. Je leert over hoe gezondheid en de omgeving met elkaar samenhangen op individueel, lokaal en wereldniveau en hoe je daar als arts goede afwegingen in kunt maken, bijvoorbeeld bij het kiezen van een behandeling. Dit project wordt gefinancierd door het Erasmus+ programma van de EU, en de modules zullen vrij beschikbaar worden gesteld. Naar verwachting is onderwijsplatform begin 2023 gereed.
Hub Circular hospital
Binnen de Kennisalliantie TU/e, WUR, UU en UMC Utrecht <link naar dit onderdeel in hoofdstuk Onze partners> is, naast Preventive Health, Circular society een belangrijk thema. De werkgroep Circular Society werkt aan de transitie naar een duurzame circulaire samenleving door de kennis van de WUR, TUe, de UU en het UMC Utrecht te combineren en samen veilige en verantwoorde oplossingen te vinden om grondstofgebruik terug te dringen. Binnen de werkgroep kregen in 2021 twee hubs vorm: Circular inclusive cities en Circular safe hospitals.
Begin 2021 organiseerde de werkgroep twee sandpitsessies waarin onderzoekers zijn uitgedaagd om met concrete onderzoeksvoorstellen te komen. Dit heeft voor de hub Circular safe hospitals geleid tot vier concrete onderzoeksvoorstellen. Aan elk van de onderzoeken is door de werkgroep een kleine grant van 23.000 euro toegekend. Twee onderzoeken richten zich op disposables en zijn in 2021 opgestart, namelijk een onderzoek naar barrières en mogelijkheden om disposables op de OK te vervangen door circulaire alternatieven, en een onderzoek naar circulaire businessmodellen voor staaroperaties. De overige twee onderzoeken richten zich op medicatieverspilling en medicijnresten in afvalwater en starten in 2022.
Daarnaast hebben studenten van de WUR en de UU verschillende onderzoeksvragen vanuit de OK opgepakt – waaronder milieu-impactanalyses voor het verduurzamen van de anesthesie, bloeddrukbanden en laryngoscoopbladen. Deze onderzoeken geven concrete aanknopingspunten voor verdere verduurzaming op de OK.
Groene gynaecologie
Op initiatief van de afdeling Gynaecologie is in 2021 door CE Delft onderzoek gedaan om de milieu-impact van de disposable stalen partus- en hechtset te vergelijken met een reusable stalen variant.
De herbruikbare partusset bleek al na drie keer gebruik een lagere impact te hebben op het klimaat en op de menselijke gezondheid over de hele levenscyclus. De impact van het steriliseren van herbruikbare sets is namelijk veel kleiner dan het opnieuw produceren, transporteren en verwerken van een nieuwe eenmalige set. Geëxtrapoleerd naar het gemiddeld aantal geboortes in het UMC Utrecht per jaar, kan met de herbruikbare partusset een jaarlijkse klimaatimpact van 1.580 kg CO2-eq. voorkomen worden. De conclusie uit het rapport was voor de afdeling Gynaecologie aanleiding om de disposable sets te vervangen voor een reusable set. Deze overstap zal in 2022 gemaakt worden.