Ga naar artikel navigatie Ga naar inhoud

Financiering van onderzoek

In 2021 hebben we in totaal circa 155 miljoen euro aan fondsen geworven (123 miljoen in 2020) om onderzoek te kunnen uitvoeren.

Toekenning vanuit Nationaal Groeifonds

In 2021 heeft het Nationaal Groeifonds (NGF ) twee projecten toegekend waaraan het UMC Utrecht bijdraagt. Het NGF is een initiatief van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat en het ministerie van Financiën voor initiatieven in onder andere de gezondheidszorg die zorgen voor economische groei op langere termijn. De twee projecten zijn:

RegMedXB-NGF

Het NGF heeft 56 miljoen euro toegekend aan het RegMedXB -NGF consortium (een toekenning van 23 miljoen euro en een voorwaardelijke toekenning van 33 miljoen euro).

Het geld van het NGF wordt gebruikt om een landelijke pilotfabriek voor regeneratieve geneeskunde te bouwen, waaronder een center op het Utrecht Science Park: Innovation Center voor Advanced Therapies (ICAT). ICAT krijgt een faciliteit voor biofabricage, een (Good Manufacturing Practise (GMP)-)simulatieomgeving en een GMP-productiefaciliteit voor Advanced Therapy Medicinal Products (ATMPs) ten behoeve van regeneratieve geneeskunde. Regeneratieve therapieën zijn zeer complex en worden vaak per patiënt op maat gemaakt. Met de pilotfabrieken wordt het productieproces verbeterd en de ontwikkeling van de therapieën versneld, waardoor in de toekomst grotere aantallen patiënten kunnen worden geholpen en kosten kunnen worden bespaard. Dit biedt miljoenen mensen wereldwijd met chronische ziekten uitzicht op herstel.

Dit biedt miljoenen mensen wereldwijd met chronische ziekten uitzicht op herstel

RegMedXB staat voor Regenerative Medicine Crossing Borders. Het is een samenwerking van onderzoeksinstellingen, overheden, provincies, gezondheidsfondsen en bedrijfsleven in Nederland en Vlaanderen. RegMedXB zet zich in om te komen tot therapieën voor mensen met een chronische ziekte, zoals kanker, diabetes type 1, cystic fibrosis, nierfalen, artrose en hartfalen, op basis van stamcellen, mini-organen, weefsels en slimme (bio)materialen. Het UMC Utrecht coördineert binnen het NGF-project de realisatie van de proeffabriek ICAT in Utrecht en krijgt 12,5 miljoen euro toegekend uit de NGF-subsidie. Het Utrechtse onderzoekscluster bestaat naast uit het UMC Utrecht onder andere uit de Universiteit Utrecht (Faculteit Bètawetenschappen en Faculteit Diergeneeskunde), het Prinses Máxima Centrum en het Hubrecht Instituut.

Health-RI NGF

Health-RI (Health Research Infrastructure) heeft als doel om het gebruik van gezondsheidsdata beter toegankelijk te maken voor wetenschappelijk onderzoek en innovatie en standaardisatie te bevorderen tussen Nederlandse zorginstellingen, kennisinstellingen en bedrijven. Health-RI richt zich op de infrastructuur die nodig is voor het uitwisselen en gebruikmaken van onderzoeksgezondheidsdata. Hierdoor wordt het onder andere mogelijk om betere diagnoses te stellen en de transitie naar preventie te kunnen maken. Vanuit de Stichting Health-RI, als enige rechtstreekse subsidieontvanger, worden drie actielijnen aangestuurd, namelijk: een nationaal afsprakenstelsel, het bouwen van de FAIR-data-implementatie van gezondheidsdata, en het faciliteren van een loket dat toegang biedt tot de onderliggende diensten en analysesoftware, inclusief ondersteuning en training van gebruikers en data-experts. De investering uit het NGF bedraagt maximaal 69 miljoen euro voor het hele project (een voorwaardelijke toekenning van 22 miljoen euro en een reservering van 47 miljoen euro). Alle Universitair Medische Centra in Nederland hebben de taak om op regionaal niveau infrastructuur op te zetten om data-uitwisseling mogelijk te maken en verbinding met elkaar te maken. Het UMC Utrecht is voor de regio Utrecht het knooppunt voor Health-RI. Voor de eerste twee jaar zal daarvoor 0,8 miljoen euro vanuit het NGF beschikbaar zijn.

ZonMW-subsidie veelbelovende zorg

Met de subsidieregeling Veelbelovende zorg dragen Zorginstituut Nederland en ZonMW bij aan de toegang tot veelbelovende zorg voor patiënten. Alleen bewezen effectieve zorg wordt vergoed vanuit de basisverzekering en daar is goed onderzoek voor nodig. In 2021 hebben vijf onderzoeken naar veelbelovende zorg in Nederlandse ziekenhuizen ruim 15,5 miljoen ontvangen via beide organisaties. Hiervan is ruim 10 miljoen euro voor twee onderzoeken naar kankerbehandelingen waarin het UMC Utrecht participeert. Met dit geld worden de onderzoekskosten en de zorg aan patiënten betaald, die aan de studies meedoen.

De twee projecten waarin het UMC Utrecht participeert zijn:

RVO-subsidie kennisconsortium artificial intelligence

Om artificial intelligence (AI) versneld toe te passen en beschikbaar te maken voor (zorg)innovaties via startups, heeft de Rijksdienst Voor Ondernemend Nederland (RVO) in 2021 8 miljoen euro toegezegd aan een kennisconsortium vanuit vier steden. Het UMC Utrecht is onderdeel van dit kennisconsortium. In het UMC Utrecht zijn verschillende divisies en afdelingen bezig met data science projecten, zoals verbeterde diagnostiek uit patiëntdata en beelden dankzij zelflerende software. Met deze RVO-subsidie kunnen we de aansluiting maken tussen wat in het gehele UMC Utrecht ontdekt, bedacht en toegepast wordt en de mogelijkheden om deze opgedane ervaring en kennis breder toegankelijk te maken.

Dankzij zelflerende software krijgen we een verbeterde diagnostiek uit patiëntendata en beelden

Investering KWF in acht onderzoeken naar kanker

Welke veranderingen in borstkankercellen leiden tot uitzaaiing? Hoe voorkomen we een vervolgbehandeling bij wangkanker? KWF Kankerbestrijding investeert 4,17 miljoen euro in acht Utrechtse onderzoeken in het UMC Utrecht en het Hubrecht Instituut om deze en andere vragen over de behandeling van kanker te beantwoorden. De onderzoeken zijn in 2021 van start gegaan.

Horizon 2020-subsidie voor bestraling hartritmestoornissen

Patiënten die lijden aan ‘ventrikeltachycardie’, waarbij de kamers van het hart te snel slaan, worden nu veelal behandeld met medicatie of door implantatie van een ICD . Bij aanhoudende ritmestoornissen die onvoldoende reageren op therapie, ondergaan patiënten een invasieve katheterablatie. Bij patiënten bij wie de klachten aanhouden na katheterablatie, kan bestraling mogelijk een uitkomst bieden. In 2021 is het STOPSTORM-consortium, onder coördinatie van het UMC Utrecht gestart om de optie van een bestralingsbehandeling bij hartritmestoornissen te onderzoeken. Uiteindelijk zouden zo’n 2.000 patiënten in Nederland in aanmerking kunnen komen voor een bestralingsbehandeling. STOPSTORM is Europees onderzoek dat gefinancierd is met een Europese Horizon 2020-subsidie van 7,1 miljoen euro, waarvan 1,2 miljoen euro voor het UMC Utrecht. Het consortium bestaat uit 31 instellingen in acht Europese landen.

2 Veni’s, 7 Vidi’s en 2 Vici’s

De Nederlandse organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) heeft in 2021 twee veelbelovende jonge wetenschappers in het UMC Utrecht een Veni-financiering van maximaal 280.000 euro toegekend. Met deze beurs kunnen de twee laureaten gedurende drie jaar hun eigen onderzoeksideeën verder ontwikkelen. Het gaat om een onderzoek naar patronen van vaatschade in de hersenen om onderliggende ziektepatronen te herleiden, en om een onderzoek naar krachtige behandelingen tegen hersentumoren. Hiernaast ontvingen zeven ervaren UMC Utrecht-wetenschappers een Vidi-subsidie van het NWO van 800.000 euro, waarmee zij de komende vijf jaar een eigen, vernieuwende onderzoekslijn kunnen ontwikkelen en een onderzoeksgroep kunnen opzetten. Dit betreft onder andere onderzoek naar het belang van metabolisme in (kanker)stamcellen, een onderzoek naar hoe darmkankers ontstaan die in een heel vroeg stadium uitzaaien, en een onderzoek naar hoe stress de sterkte van besluitvormingsconnecties in het brein verandert, hoe dit tot impulsief eetgedrag kan leiden en hoe dit proces ten goede kan worden gekeerd. Ook twee ervaren UMC Utrecht-onderzoekers ontvingen een Vici-beurs van 1,5 miljoen euro, waarmee zij in vijf jaar tijd innovatief onderzoek kunnen doen en hun onderzoeksgroep verder kunnen uitbouwen. Dit gaat om een onderzoek naar hartslag als informatiebron over de gezondheid van onze hersenen, en om een onderzoek naar de rol van naïve T-cellen bij het voorspellen en monitoren van langetermijn klinische uitkomsten van bijvoorbeeld stamceltransplantatie en chronische ontstekingsziekten.

Jaco Zwanenburg

Femke van Wijk

Veelbelovend UMC Utrecht onderzoek erkend door de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO).